فلوشیپ یا دوره تکمیلی تخصصی یکی از دوره‌های تحصیلی تکمیلی پزشکی است که پس از تکمیل دوره تخصص گذرانده می‌شود. پزشکان متخصص قلب و عروق می‌توانند در یکی از گرایش‌های زیر به ادامه تحصیل بپردازند:
- فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی (ترمیم قلب و عروق از طریق کاتتر)
- فلوشیپ بیماریهای مادرزادی قلب در بالغین
- فلوشیپ نارسایی قلب
- فلوشیپ الکتروفیزیولوژی بالینی و پیس میکر
- فلوشیپ اکوکاردیوگرافی
- فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی کودکان و نوزادان
- فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای (اینترونشن) تفسیر کلیه تصاویر ناشی از کاتتریسم عروق ارگانهای مختلف بدن مانند تفسیر آنژیوگرافی عروق قلب , کلیه , مغز , گوارش – پس این فلوشیپ در رشته های رادیولوژی, قلب و عروق, جراحی عروق, کلیه , نورولوژی, جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص های گوارش و جراحی عمومی نیز برگزار می گردد که به اسامی کاردیواینترونشن, نورواینترونشن , گاسترواینترونشن و نفرواینترونشن نامیده می شود
فلوشیپ الکتروفیزیولوژی بالینی و پیس میکر
الکتروفیزیولوژی بالینی و پیس میکر به معنی تشخیص و درمان ریتم نادرست قلب یا آریتمی با انجام طیف وسیعی از آزمایش‌ها به وسیله تجهیزات خاص، با استفاده از روش‌های متفاوت است.
روش‌های تشخیص آریتمی
برای کمک به تشخیص آریتمی، یک متخصص الکتروفیزیولوژی بالینی و پیس میکر می‌تواند آزمایشات زیر را انجام دهد:
- الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG): در این روش با استفاده از الکترودهای متصل به قفسه سینه، فعالیت الکتریکی قلب شما ثبت می‌شود.
- آزمایش خون: این آزمایش برای بررسی میزان و سطح برخی مواد معدنی، آنزیم ها و سایر مواد شیمیایی موجود در خون شما انجام می شود.
- اکوکاردیوگرام: در این روش از امواج صوتی برای نمایش تصاویری از ساختار قلب شما استفاده می شود که اطلاعاتی در مورد عملکرد قلب به پزشک شما می دهد.
- تست استرس: این تست به نحوه عملکرد قلب شما هنگام استرس یا ورزش می‌پردازد.
- مانیتورینگ هولتر: این تست شامل پوشیدن دستگاهی است که ضربان قلب شما را از ۲۴ تا ۴۸ ساعت ارزیابی می کند.
- ثبت رویداد: این تست شامل وسیله ای است که ریتم غیر طبیعی قلب شما را ضبط می کند. به طور معمول در این تست شما به مدت ۷ ، ۱۴ یا ۳۰ روز متوالی از یک وسیله ثبت رویداد قلبی استفاده خواهید کرد.
- مطالعه الکتروفیزیولوژی: این مطالعه یک آزمایش تهاجمی است که در آن یک لوله نازک مخصوص (کتتر) معمولاً در کشاله ران یا گردن شما وارد رگ بزرگی می شود و به قلب فرستاده می شود. این تست هرگونه مشکل در سیستم الکتریکی قلب را نشان می دهد.
- تست تیلت یا سطح شیبدار: این تست به ارزیابی قلب هنگامی که بدن شما روی یک تخت در موقعیت‌های مختلف شیبدار می شودمی پردازد.
فلوشیپ الکتروفیزیولوژی بالینی و پیس میکر چه مشکلات و بیماری هایی را درمان می‌کند؟
الکتروفیزیولوژیست طیف وسیعی از بیماری‌ها و نارسایی‌ها را می‌تواند تشخیص دهد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- فیبریلاسیون دهلیزی: این یک ریتم نامنظم و سریع قلب در حفره‌های فوقانی قلب است.
- برادیکاردی: کاهش ضربان قلب و یا کند شدن آن.
- تاکی کاردی بطنی: یک نوع خطرناک از افزایش سرعت ضربان قلب.
- تاکی کاردی فوق بطنی: افزایش ناگهانی و سریع ضربان قلب مربوط به بخش فوقانی بطن قلب.
- فیبریلاسیون بطنی: وضعیت کشنده ای که اجازه نمیدهد قلب به خوبی خون را پمپاژ کند.
- ایست قلبی ناگهانی: توقف ناگهانی قلب.
- سندرم QT طولانی: یک اختلال قلبی است که می تواند باعث آریتمی ناگهانی شود.
- سندرم ولف پارکینسون وایت: شرایطی است که باعث می شود قسمت هایی از ضربان قلب سریع ایجاد شود. این سندروم ناشی از یک مسیر الکتریکی اضافی در قلب است.
- سایر آریتمی ها: برخی از آریتمی ها می تواند در اثر حاملگی، تداخلات دارویی یا مشکلات متابولیک ایجاد شود.
درمان آریتمی ها
متخصص الکتروفیزیولوژیست قلب پس از تشخیص آریتمی و عامل آن، می‌تواند با روش‌های خاصی معالجات درمانی مختلفی را ترتیب دهد. برخی از پروسه های درمانی که توسط متخصص الکتروفیزیولوژی صورت می‌گیرد عبارتند از:
- کاردیوورژن یا دفیبریلاسیون قلب: استفاده از دستگاهی برای ارسال شوک و جریان الکتریکی به قلب و احیای فعالیت الکتریکی طبیعی دوباره قلب است.
- ابلیشن: در این روش، یک لوله نازک (کاتتر) از ناحیه کشاله ران توسط یک رگ به قلب فرستاده می شود. با این روش بخش کوچکی از قلب که باعث ایجاد آریتمی می شود با پرتودرمانی یا انرژی سرد از بین می رود.
- احیای قلبی ریوی (CPR): این پروسه درمانی شامل فشار دادن روی قفسه سینه و نفس دهان به دهان در شخص مبتلا به ایست قلبی است. این کار به ادامه داشتن جریان خون در بدن کمک می‌کند و می تواند نجات دهنده زندگی باشد.
- دارو درمانی: تجویز برخی داروها می‌تواند به کنترل ریتم قلب کمک کرده و از لخته شدن خون جلوگیری کند.
- توصیه به تغییر سبک زندگی: تغییر به تغییر رژیم غذایی یا ورزش می تواند به برخی از مشکلات ضربان قلب کمک کند.
متخصص الکتروفیزیولوژی همچنین می‌تواند دستگاه هایی را در بدن انسان بکارد تا به تنظیم مجدد یا کنترل ریتم قلب کمک کند. این دستگاه های کوچک عبارتند از:
- ضربان ساز یا پیس میکر: ضربان ساز وسیله کوچکی است که زیر پوست سینه قرار می‌گیرد. این وسیله برای کمک به ضربان قلب با حفظ ضربان طبیعی قلب، سیگنال های الکتریکی را ارسال می کند.
- دفیبریلاتور کاردیوورتر کاشتنی (ICD): این دفیبریلاتور وسیله کوچکی است که در زیر پوست قفسه سینه یا شکم قرار می گیرد. در صورت بروز یک آریتمی خطرناک، این وسیله می تواند ضربان قلب را تنظیم کند.
